Mỗi khi đi qua các đình chùa, đền miếu,… chúng ta sẽ thấy kiến trúc cổng có ba cửa, đó được gọi là cổng tam quan. Đây là một trong những hình ảnh quen thuộc và gắn liền với lối kiến trúc, văn hóa và lịch sử Việt Nam. Vậy bạn đã biết cổng tam quan là gì chưa? Và ý nghĩa của cổng tam quan trong đời sống người Việt như thế nào? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu trong bài viết dưới đây.

Cổng tam quan là gì? Ý nghĩa cổng tam quan trong đời sống người Việt

Nguồn gốc của cổng tam quan

Khi tìm hiểu về nguồn gốc của cổng tam quan, nhiều tài liệu cho rằng chúng xuất hiện từ thời vua chúa Việt Nam. Đặc biệt là dưới thời Nho giáo, vua đã ra lệnh cho cho các kiến trúc sư thiết kế và xây dựng hình dáng cổng có 3 lối đi dựa theo thuyết “tam tai”:

Cổng lớn ở giữa chính là lối đi dành riêng cho vua, chúa.
Cổng nhỏ bên phải là lối đi dành cho các quan võ.
Cổng nhỏ bên trái là lối đi dành cho các quan văn.

Vì mục đích ban đầu cổng được thiết kế để dành riêng cho các vị quan và vua chúa nên mới được đặt tên là “tam quan”. Và cũng dựa theo lối kiến trúc này, các chùa, miếu, đền thời đó cũng bắt đầu xây dựng cổng tam quan để nghênh đón vua chúa mỗi khi ghé thăm.

Đặc điểm kiến trúc cổng tam quan

Đặc điểm kiến trúc của cổng tam quan chính là nghĩa của nó:

Cổng lớn hay cửa ngõ để đi vào một nơi nào đó.
Tam quan là cổng lớn (quan) chính, sau đó chia làm ba cửa (môn) có kích thước lớn nhỏ lần lượt khác nhau.
Con số 3 là lấy theo thuyết “Tam tai”.

Ý nghĩa của cổng tam quan

Ý nghĩa kiến trúc cổng tam quan chùa, nhà thờ họ

Cổng tam quan ngoài việc mang ý nghĩa về mặt văn hóa và lịch sử thì còn mang ý nghĩa thể hiện tấm lòng của con cháu dành cho ông bà tổ tiên. Những dòng họ lớn có quan hệ với đền, chùa hoặc đơn thuần chỉ là một gia đình nhiều thế hệ muốn nhớ về tổ tiên hoặc muốn lưu giữ những nét đẹp văn hóa từ xa xưa thường sẽ làm cổng tam quan rất đẹp. Trên các cổng tam quan, đá cũng được chạm khắc vô cùng tinh xảo các hình ảnh phong thủy, tâm linh với mong muốn mang đến cho người dân sự bình an, thịnh vượng.

Ý nghĩa theo quan niệm Phật giáo

Ý nghĩa đặc trưng và phổ biến nhất của cổng tam quan chính là dựa theo hệ tư tưởng của Phật giáo. Trong đó, mỗi chiếc cổng sẽ đại diện cho một cách nhìn của Nhà Phật, bao gồm: Không quan, Hữu quan, Trung quan:

Không quan: Biểu trưng cho cái không / cái vô thường.
Hữu quan: Biểu trưng cho sắc / giả.
Trung quan: Biểu trưng cho sự dung hòa giữa không và sắc.

Ý nghĩa theo văn hóa người Việt

Cổng tam quan đã là một phần không thể thiếu trong các kiến trúc đền, chùa,… ở nước ta. Nó gần như đã trở thành một kiến trúc phổ biến tại các công trình với nhiều ý nghĩa tâm linh và mang đậm nét văn hóa riêng, không bị pha trộn của dân tộc ta.

Một số công trình cổng tam quan tiêu biểu

Dưới đây là một số công trình nổi tiếng tại nước ta có cổng tam quan vô cùng đồ sộ:

Trên đây là toàn bộ bài viết giải đáp cổng tam quan là gì và ý nghĩa cổng tam quan trong đời sống người Việt của công ty TNHH đá mỹ nghệ Huy Nam. Chúng tôi hi vọng rằng đã cung cấp cho quý khách hàng những thông tin bổ ích. Nếu quý khách hàng có bất kỳ nhu cầu tư vấn sản phẩm đá mỹ nghệ hoặc đặt đá theo yêu cầu, vui lòng liên hệ với chúng tôi qua số hotline 0985 372 030 để được tư vấn trong thời gian sớm nhất.

CÔNG TY TNHH ĐÁ MỸ NGHỆ HUY NAM